Sosyal Ağlar, Kişisel bilgileri paylaşabilirler mi?

                  Sosyal ağların başlıcaları olan Facebook ve Twitter ile alakalı son günlerde fazlaca konuşulan bir konu olan gizlilik ihlali ile alakalı birçok arkadaşımla sohbette bulundum. 

Bu tür yerlerde yapılan paylaşımların ve verilen bilgilerin, size sorulmadan paylaşma haklarının olup olmadığını tartıştık. Facebook’a veya Twitter’a üye olurken onayladığımız gizlilik sözleşmesini okuyan kaç kişi var bilmiyorum. 

Bu kısmı otomatik olarak onaylamaya alışmış olduğumuzdan, yarın bir gün bir şey olunca yok efendim onlar şöyle yapamaz, vay efendim bu neden böyle oldu diye ortalığı karıştırıyoruz. Sosyal medya olarak kullandığımız bu paylaşım alanları hakkında dikkat edilmesi gereken hususlara değinmek istiyorum.

Facebook’a üye olurken onaylanması gereken bir Veri Kullanım İlkesi mevcut. Bunun veri kullanma ilkeleri içerisinde de Türkçe olarak belirtilmiş alt maddeler var. Gelelim bunların açıklamasına;
 
“..Bilgileriniz, siteye kaydolurken vermeniz gereken bilgiler ile sitede kendi isteğinizle paylaştığınız bilgilerdir. ..”


Üye olduğunuz aşamadan itibaren verdiğiniz bilgileri, kendi rızanızla verdiğinizi onaylayarak üye oluyorsunuz. Yani herhangi bir şekilde bir bilgiyi Facebook sizden zorla almıyor. Bu kısım için itiraz eden bir kitle ise “ben bu bilgileri vermediğim zaman Facebook hesabı açamıyorum” tarzında. O zamanda Facebook’a üye olmayacaksın demek yeterli sanırım. 

Facebook’a bilgilerinizi kayıt edip, sadece benim görebileceğim şekilde görünürlüğünü ayarla demek; o bilginin başkalarının eline geçmeyecek demek değildir. Bunu ise Facebook yine aynı veri kullanım ilkesi başlığında açıkça belirtiyor.


“.. Ayrıca sizin ve arkadaşlarınız hakkında zaten sahip olduğumuz verileri bir araya getirebiliriz. 

Örneğin, Haber Kaynağınızda size hangi arkadaşlarınız hakkında haberler göstereceğimizi veya yüklediğiniz fotoğraflarda hangi arkadaşlarınızı etiketlemenizi önereceğimizi belirlemek için sizin hakkınızdaki verileri bir araya getirebiliriz. 

Örneğin, sizi ve arkadaşlarınızı yakınlardaki insanlardan ve etkinliklerden haberdar etmek veya ilgilenebileceğiniz teklifler sunmak için yaşadığınız şehri, GPS ve sahip olduğumuz diğer konum bilgilerinizle bir araya getirebiliriz. 

Ayrıca, size daha çok alakadar edecek reklamlar sunmak için de hakkınızdaki verileri bir araya getirebiliriz. ..”

Yukarıdaki bölümde Facebook daha detaylı bir şekilde bilgilendirmelerde bulunmuş. Siz ne kadar gizlilik ayarı yaparsanız yapın, reklam vermek isteyen bir kişi için birçok bilginiz açık şekilde değerlendirilebilir hale geliyor. Bu kısım içinde itiraz eden arkadaşlar mevcut.  

“Yok efendim, o bilgiler no-name şekilde sadece istatistik bazlı veriliyor.” denilse de, burada birebir isminizle birlikte mail, sms reklamları yapan firmalardan tutunda, farklı sektörlerde farklı şekilde kullanmak isteyen kişilere kadar birçok bilginizin kullanılabileceği açıkça belirtilmiş. Aynı sayfanın aşağısındaki güvenlik kısmını okuduğunuzda ise sizden paylaşımına izin alınmış içeriklerin istenilen şekillerde kullanımından bahsedilmiş. 

Not olarak sizden kullanım için izin alınmamış içeriklerinde farklı kanallarda farklı şekillerde güvenliğinizi zedelemeyecek şekilde kullanılabileceğine dikkat çekilmiş. Bu “farklı şekillerde” ifadesini esnetmek çok basittir. Yani sizin bilgilerinizle size özel oluşturulan reklam kampanyalarının emniyetiniz açısından bir risk oluşturmaması, bu başlık altında değerlendirilebilir. 


Aynı şekilde yaşınız ve yaşadığınız yere göre (evinize kadar gelebilecek olan reklam uygulamaları) yapılan 3. şahıslarla paylaşım operasyonlarının emniyetinizi nasıl etkileyeceğinden bahsedilmemiş. Emniyet kısmının ise bahsettiğim gibi izin alınmış ve izin alınmamış bilgiler olarak 2 ayrılması; ciddi şekilde bilgilerin rahatlıkla kullanılıp paylaşılabileceğini açıklıyor.

 
“.. Örneğin, siz hesabınızı sildikten sonra bile arkadaşınız kendisine önceden göndermiş olduğunuz bir mesaja erişebilir. Bu bilgiler, siz hesabınızı sildikten sonra da kalır. ..”

Hizmet sağlayan firmaların belirli bir süre o hizmetten faydalanan kişilerin kayıtlarını tutması zorunludur. Veri kullanım ilkesinin en altında yazan madde ise hesabınızın silinmesi veya dondurulması durumunda verdiğiniz bilgilerin akıbetinin ne olacağıdır. 

Hesabınız silinse bile, sizinle alakalı oluşturulmuş olan bilgiler, arkadaşlarınızla ettiğiniz sohbetler vs. aklınıza Facebook üzerinde yaptığınız ne geliyorsa; hiçbiri silinmeden Facebook’un veri tabanında saklanır.  

Bunu ise 3. şahıs veya Facebook uygulamalarının geliştirilmesine yardımcı olmak amacıyla tutulduğu açık olarak belirtilmektedir. Siz siteye üye olurken bunların hepsini okumuş ve onaylamış olarak kayıt olursunuz.

Facebook.com’un gizlilik sözleşmesi bölümü Türkçe olarak yayın yapmaktadır. Her kullanıcı istediği zaman bu kısma ulaşabilir. Zamanla değiştiği için sizin onaylamış olduğunuz sözleşme ise üye olduğunuz e-posta adresinize gelir. Sizin onayladığınız sözleşme üzerinde gerçekleşen bir değişim ise yine e-posta adresinizle bildirilir. 


Kabul etmemeniz durumunda ise Facebook kullanımınızı durdurmanız istenir. Siz ise Facebook hesabınızı kapatmadan kullanmaya devam ettiğiniz için yeni veri kullanım ve gizlilik sözleşmelerini de kabul etmiş sayılırsınız.

Kısacası bu tür alanlarda sakıncalı gördüğünüz içerikler varsa, gizlilik ayarlarını arkadaşlarıma göster şeklinde yaparım o bana yeter demeyin. İnternet ortamına yüklediğiniz verilerin haklarını yerli/yersiz savunmadan önce, paylaşım yaptığınız alanları ve o alanlardaki kabul ettiğiniz sözleşmeleri iyi değerlendirin. 

Facebook’un veri kullanım ilkesi ile alakalı maddelerin ve açıklamaların bulunduğu sayfaya aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz;
Yukarıdaki bağlantıya tıkladığınızda, açılan sayfada bilgilerin hangi şekillerde nasıl kullanılabileceği açıkça belirtilmiş. Benim alıntı yaptığım kısımlara ise “Aldığımız bilgiler ve nasıl kullanıldıkları” isimli bölümü takip ederek ulaşabilirsiniz.

Devletlerin ve istihbarat kuruluşlarının bilgilere hangi kaynaklardan ulaştığını merak etmek, internet teknolojisiyle birlikte çözüme kavuşmuş gibi görünüyor. Bu tür paylaşım platformları; insanların bilgilerini, eğilimlerini, alışkanlıklarını, yaşadığı çevreyi ve arkadaşlık ilişkilerini viral bir şekilde rahatlıkla alabilirler. 

Şöyle bir geriye baktığınızda ise elle tutulur bir bilgi olmadığını düşündüğünüz şeylerin, toplu olarak değerlendirmesi yapıldığında aslında ne kadar çok şey ifade ettiğinin farkına varmak çokta zor değil. Sonradan üzülmemek için bu tür platformlarda yaptığınız davranışları ve paylaştığınız bilgileri iyi değerlendirip sunmanız gerektiğini düşünüyorum. 

Bir avukat değilim, aynı zamanda hukuk ile alakalı aramda profesyonel bir bağ da bulunmamaktadır. Gizlilik bölümünü okuyup anlayıp bir şeyler çıkarabilecek kadar düşünme yeteneğine sahip olduğumu düşünüyorum. 

Facebook’un bizim bilgilerimizi, bizden izin almadan paylaşamaz diye direnen arkadaşların da hangi konularda yanılgıya düştüğünü ifade etmek istedim. 

Her maddeyi uzun uzun açıklamak zaman kaybı olacaktır. Ciddi şekilde boş bir zamanınızda tüm gizlilik kurallarını okuyarak aslında bu tür mecralar üzerinde paylaşım yaptığımız anda hiçbir hakkımızın olmadığını anlamanızı diliyorum. 

Son olarak bende bir Facebook ve internet kullanıcısıyım. Google, Twitter, YouTube, Facebook gibi birçok alanda veriler paylaşıyorum. Paylaştığım veriler ise herhangi bir kişi tarafından bilinmesinden rahatsız olmadığım ölçüde olan bilgilerdir. Bu şekilde buradaki bilgiler hemen hemen beni tanımayan bir insanın dahi bildiğinde bir sorun çıkartmayacak derecede ehemmiyeti sahiptir.

Paylaşım yaparken kişisel ve yaşadığım çevreyi zora sokacak durumlara sebebiyet verecek şeylerden uzak duruyorum. Yaşadığınız hayatta hangi kimlikle anılıyorsanız, sosyal ağlarda da o kimliği çıkartıp paylaşım yaptığınızı düşünmemenizi rica ediyorum. 

Tamamen farklı ve yanıltıcı bilgilerle açılan sahte hesaplar üzerinden gırgır şamata yapan arkadaşları da bu madde içerisinde değerlendiriyorum. Ne kadar VPN veya DNS yönlendirici kullanırsanız kullanın, ne kadar IP adresinizi değiştirirseniz değiştirin; kullandığınız servisler sizi belirli bir yere kadar anonim tutar. 

Yasal bir durumla karşılaşıldığında ise bu tür projeler kendini riske atmak yerine, suçu işleyen kişilerin bilgilerini rahatlıkla sunar. Hack olayları gerçekleştiren aktivistlere binaen bu cümleyi yazma ihtiyacı duydum. 

Çalıştığınız bilgisayarlar bile sizin emrinizde olmayan ve büyük istihbarat servislerine hizmet edebilecek kadar tanın çevrelerin ürünüyken, gizlilikten ve anonim davranışlardan bahsetmek için henüz çok erken. Sosyal medyanın aslında anonim bir paylaşım alanı olmadığını iyi bilmek gerekiyor diye düşünenlerdenim.