Son yıllarda hayatımıza her geçen gün daha fazla yerleşen Bulut Bilişim kavramını inceliyoruz. Sunulan servislerin detaylarını sizler için araştırdık.
Burak, kağıt gibi ince ve şeffaf telefonunu eline aldı. Güç düğmesine basınca internet
bağlantısının sağlanması için birkaç saniye bekledi. Her ne kadar bu
ritüeli pek sevmiyor olsa da telefonunun bulut sistemine bağlanıp
işletim sistemini yüklemesi için birkaç saniyeye ihtiyacı vardı.
Sistem
yüklendiğinde Burak bütün dosyalarını telefon üzerinde görebiliyordu. Ayrıca işletim sistemi de buluttan çalıştığı için yüksek güçlü, '8 çekirdekli' işlemciye gerek duymayan telefonu hafif ve ince tasarlanabilmişti.
Kulağa biraz çılgınca gelse de gelecekte bu tip bir kullanımı sadece telefon değil bilgisayarlar için de hayata geçireceğimizi söylemek mümkün. Hatta Google'ın satışa sunduğu Chrome bilgisayarları şimdiden bu şekilde çalışıyor.
İşletim sistemleri online yani çevrimiçi olan bu cihazlarda çok yüksek işlemci gücü, yüksek depolama kapasitesi ve benzeri ihtiyaçlar minimum seviyede tutulabiliyor.
Fiziksel olarak belli sınırlara ulaşan teknolojinin kurtarıcısı olarak görülen Bulut Bilişim,
bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Bunlar aşılabildiği takdirde
teknolojik cihazların önünde yeni bir dönemin başlayacağını
söyleyebiliriz.
Bulut Bilişim nedir?
En basit tabirle dosyalarımızı internette bir sunucu üzerinde tutma mantığına Bulut Bilişim
adını veriyoruz. Son yıllarda gelişen teknoloji ve altyapı imkanları
sadece dosyaları değil, uygulamaları, yazılımları ve servisleri de
bulutta çalıştırıp kullanma imkanı sunuyor.
Günümüzün popüler
uygulamaları olan Instagram ya da Gmail tamamen Bulut Bilişim altyapısını kullanan örnekler. Yani dosyalar cihazın içinde değil internette tutuluyor.
Bu dosyalara işletim sistemi de dahil olan sistemler de var. Yani
kullandığımız cihaz bir nevi terminal görevi görüyor.
Dünyanın en büyük Bulut Bilişim altyapı sağlayıcısı ise ünlü online satış şirketi Amazon.com.
Bir dönem elinde çok fazla sunucu olan şirket bu tip bir işe girmeye
karar verdi. Günümüzde kullanılan birçok servis ya da hizmete altyapı
sunan Amazon.com'un ünlü müşterileri arasında yukarıda kendisinden bahsettiğimiz Instagram da bulunuyor.
Sistem nasıl işliyor?
Bulut Bilişim hizmetinde aslında birçok farklı
seçenek bulunuyor. Son kullanıcının en çok tercih ettiği kullanım
yöntemi ise dosyaları saklamak. Günümüzde bu tarz hizmet veren onlarca
seçenek var. Bunlar arasında DropBox, Microsoft'un SkyDrive, Google'ın Drive, Apple'ın iCloud servislerini saymak mümkün.
Ayrıca sadece depolama değil aynı zamanda Bulut Bilişim
üzerinden yazılım ya da servis kullanma hizmeti de satın alınabiliyor.
Genelde kurumların tercih ettiği bu yöntem maliyet tasarrufu sağladığı
gibi küçük ödemelerle sunucu sahibi olma, teknik detaylarla uğraşma
zorunluluğun ortadan kalkması ve ek personel maliyetinin olmaması gibi
avantajlar sağlıyor.
Bu tip servislerin en yenilerden biri ise
Microsoft'un Office 365 sürümü. Klasik bir bilgisayar sürümünün sunduklarına sahip olan bu sürüm aylık bir ücret karşılığında online olarak kullanılıyor.
Firmalar neden bu hizmeti sunuyor?
Şirketler için bu hizmeti sunmak özellikle katma değer açısından önemli. Aynı zamanda işletim sistemi sahibi olan Microsoft, Google ve Apple’ın bu tip bir hizmet vermesi tesadüf değil. Aynı zamanda ticari değeri de olan bu servisler, firmalar için çok önemli.
DropBox : İsmi en çok duyulan ve bilinen Bulut Bilişim servislerinden biri DropBox. Temelde kullanıcı dosyalarını saklama hizmeti sunan DropBox yeni kullanıcılara ilk üye olduklarında 2 GB ücretsiz alan sunuyor.
Bu alanı, arkadaşlarınıza DropBox tavsiyesi
ile 18 GB'a kadar (her bir tavsiye 500 MB ek alan kazandırıyor)
artırabiliyorsunuz. Mobil uygulamaları da bulunan serviste örneğin
akıllı telefonunuzdaki fotoğrafları otomatik olarak
yedekleyebiliyorsunuz. Servisin ücretli sürümleri ile 1 TB'a kadar
kapasite satın alabiliyorsunuz.
Drive : Google’ın Drive ismini verdiği hizmette de dosyalar saklanabiliyor. Google’ın mobil cihazlarda kullandığı Android işletim sistemi ile entegre çalışabilen Drive, aynı zamanda Google Docs adı verilen Microsoft Office
dökümanlarına benzeyen ofis uygulamalarını da destekliyor.
Bu sayede
online olarak doküman paylaşımı ve paylaşılan dökümanların farklı
kişilerce düzenlenmesi de mümkün oluyor. Her üyesine 5 GB standart kapasite sunan Drive’da bu kapasiteyi ek ücret vererek artırabiliyorsunuz.
SkyDrive : Microsoft’un SkyDrive isimli Bulut Bilişim hizmeti de özellikle son dönemde sağlanan Windows entegrasyonu ile dikkat çekiyor. Adeta işletim sisteminin bir parçası haline getirilen SkyDrive, ücretsiz olarak 7 GB kapasite sunuyor.
Diğer servislerde olduğu gibi bu kapasite ek ücretle artırılabiliyor. SkyDrive’in Microsoft’un Office dökümanlarına destek sunduğunu da belirtelim.
iCloud : Apple’ın iCloud hizmeti ise aynen yukarıdaki
servislerin yaptığını yapabiliyor. Ücretsiz olarak 5 GB kapasite sunan
servis yukarıdakilere ek olarak iOS işletim sistemi
yüklü telefon ya da tabletteki fotoğraf, müzik ya da adres defteri gibi
bilgileri de yedekliyor.
Ayrıca oyunlarda save ettiğiniz bölümleri de
yine buluta kaydediyor. Böylece farklı cihazlarda aynı oyunu kaldığı
yerden oynamaya devam edebiliyorsunuz. Bu hizmette de ek ücret ödeyerek
kapasiteyi artırma seçeneği bulunuyor.
NETTDİSK : Türkiye’de TTNET tarafından sunulan NETDİSK servisi, 20 GB kapasiteye sahip. Sadece TTNET ADSL abonelerine sunulan hizmette, bu kapasiteye istediğiniz dökümanları yükleyebiliyorsunuz.
Yedekleme hizmeti de sunan NETDİSK servisinde de ek ücret karşılığı kapasiteyi artırabiliyorsunuz.
Yukarıdaki sayılanlara ek olarak farklı alternatifler de var.
Bunlardan biri Rusya merkezli arama motoru Yandex’in sunduğu Yandex.Disk hizmeti. 10 GB alan sunan bu hizmette kullanıcılar dosyalarını bulutta saklayabiliyor.
Sorunlar ve güvenlik riskleri : Dosyaları buluta taşımak mantıklı ancak beraberinde bazı sorunları da
getiriyor. Bunlardan ilki ve en önemlisi sürekli online yani çevrimiçi
olma zorunluluğu.
Çevrimiçi çalışma zorunluluğu olan bir işletim
sistemi için sürekli internet bağlantısı gerekiyor. Bu da internet bağlantısının olmadığı durumlarda dosyalarla ilgili sıkıntı yaşanabileceği anlamına geliyor.
Ayrıca giderek artan bilişim saldırıları hedef olarak Bulut Bilişim
çözümlerini hedef almaya başladı. Bu da güvenlik konusunun ön plana
çıkmasına sebep oluyor. Bu tip saldırılar belki cihazımıza bir zarar
veremeyecek ama internette duran dosyalarımız bu saldırılardan
etkilenebilecek.
Ancak yine de dosyalara istenilen yerden erişme, ortak dosyaları
başkaları ile paylaşma, oyun datalarını yedekleme ya da adres defterini
saklama gibi servisler biz kullanıcılar için cazibesi olan artılar.
Sonuç olarak Bulut Bilişim giderek artan oranda önem
kazanıyor. Gerek bireysel gerekse kurumsal tarafta cazip imkanlar sunan
bu teknoloji beraberinde getirdiği bazı sorunlarla hayatımıza iyiden
iyiye girmeye başladı.
Yazan: Özgür Çetin
SDN - ShiftDelete.Net