Jabber / XMPP Nedir ?


Jabber (XMPP) protokolü nedir?
 

             XMPP (Extensible Messaging and Presence Protocol) Türkçe’si ise Genişletilebilir mesajlaşma ve durum protokolü anlamına gelir. Jabber ismiyle daha çok anılmaya başlamıştır.

İnternetteki iki ucun herhangi bir yapısal bilgiyi birbirleri arasında karşılıklı ve neredeyse eş zamanlı aktarmalarına olanak sağlayan açık bir XML protokol ve teknolojileri bütünüdür.

Birden fazla birim kullanıcı, cihaz vs. arasında mesaj, dosya ve durum iletişimini gerçekleştirir. Kullanıcılar arasında sadece metin ya da durum bilgisini ulaştırmayıp aynı zamanda gerçek zamanlı olarak ses, görüntü ulaştırabilir. Diğer taraftan kullanıcıların dosya paylaşımı yapabilmesine olanak tanır.

Jabber (XMPP) kullanım alanları :


1)  XMPP temelde kullanıcılar arasında mesajlaşma, dosya paylaşımı, sesli ve görüntülü haberleşme, konferans görüşme yapabilme gibi imkanları olan bir protokol. Diğer yönden XMPP, birçok cihaz arasında durum bildirme protokolü olarak ta kullanılıyor.


2) Dünya'nın diğer ucundan evinizdeki elektronik cihazları kontrol edebilir. Kendi ürettiğiniz robot, model araba vb. cihazları kumanda edebilir, Siz yokken müşterilerinize Messenger üzerinden destek verebilen yapay zeka ürünü yazılımsal bir robot oluşturabilir. Bu protokolü destekleyen her türlü birime tek bir mesaj ile istediğiniz işlemleri gerçekleştirmesini sağlayabilirsiniz.


Jabber (XMPP) ’ın avantajları :

1) Açıktır. XMPP protokolleri açık ve özgürdür. GPL ile lisanslanmıştır ve kolayca anlaşılabilirdir. İstemciler, sunucular, bileşenler ve kod kütüphaneleri olmak üzere birçok kaynağa sahiptir.


2) Standarttır. IETF (Internet Engineering Task Force) türkçesiyle Genel ağ mühendislik gücü tarafından XML ile uyumlu olarak standart hale getirilmiştir. XMPP Standards Foundation tarafından halen geliştirilmeye devam etmektedir.


3) Kendisini ispatlamıştır. Jabber Teknolojisi ilk defa 1998’de geliştirilmeye başlanmıştır ve şu anda tamamen kararlı durumdadır. Şu anda XMPP yüzlerce geliştirici tarafından ortak olarak geliştirilmekte, on binlerce sunucu XMPP protokolü ile çalışmakta ve milyonlarca insan bu protokolleri kullanarak mesajlaşabilmektedir.


4) Merkezi ya da herhangi bir yere bağlı değildir. E-posta mimarisine benzer. Dolayısıyla XMPP sunucusu kurmak isteyen ve işletmek isteyen herhangi birisi özgürdür.


5) Uyumludur. XMPP protokolünü kullanan sunucu yazılımları ve istemci yazılımları işletim sistemi bağımsızlığına sahiptirler. Windows, Linux, MacOs, Bsd, Unix gibi işletim sistemlerinin hepsinde çalışırlar. Ayrıca XMPP sunucuları sayesinde dışarıdaki bir Anlık Mesajlaşma hesabınızdaki kişilerinizi veya ayarlarınızı mevcut hesabınızla birleştirebilir, ortak kullanabilir ve tek ortamda tüm hesaplarınızı kontrol edebilirsiniz.


6) Güvenlidir. Kurduğunuz XMPP sunucusu, isteğinize göre dış dünyaya kapalı olabilir ve diğer XMPP ağlarıyla bağlantı kurmayabilir. Tamamen kendi ağınız içerisinde çalışacak şekilde yapılandırılabilir.
 

a) XMPP kullanıcı girişve denetleme işlemlerini çekirdeğinde yer alan SASL (Simple Authentication and Security Layer) türkçesiyle “Kimlik Doğrulama Güvenlik Katmanı” ile gerçekleştirir. 

b) Yine isteğinize bağlı olarak TLS (Transport LayerSecurity) türkçesiyle İletim katmanı güvenlik protokolü sayesinde kişiler arası mesajlaşma ve veri aktarımı 128 Bit SSL sertifikası ile şifrelenerek ulaştırılır. Böylelikle sniffing gibi güvenlik zaafiyetlerini önler. 

7) Esnektir. XMPP uygulamaları XMPP’nin sunduğu altyapı sayesinde mesajlaşmanın ötesinde, ağ yönetmek, dosya ve içerik paylaşmak, uzaktaki sistemlerin durumunu görüntülemek (systemmonitoring), oyun oynamak için de kullanılabilir. 

8) Yaygındır. Çok sayıda şirket (Google Talk, ICQ ) gibi ve açık kaynak kodlu proje XMPP protokolünü kullanmaktadır, gerçek zamanlı uygulamalar ve servisler geliştirmektedir.

Jabber’a nasıl bağlanabilirim?

Windows kullanıcıları için birçok Jabber uygulaması mevcut. Aşağıdakiler bunlardan sadece birkaçı olup herhangi birisini indirebilirsiniz.

Gajim
Psi
Spark
Jeti
Coccinella


Linux kullanıcıları için de aşağıdaki uygulamalardan herhangi birisini kullanabilirsiniz;

Pidgin
Empathy
Kopete
Gajim