Facebook yüzümüzü nasıl tanıyor?

         İlk kurulduğu zamanlardan beri Facebook’a fotoğraf yükleniyor. Hatta vaziyet öyle bir hale geldi ki Facebook, Twitter ve diğer sosyal ağlar için özel profil fotoğrafı çekimleri yapılıyor. 

E fotoğraflar çekiliyor da öylece bilgisayarda mı kalıyor? Tabii ki hayır. Onları Facebook’a yüklüyor ve diğer insanlar beğensin diye bekliyoruz. Buraya kadar her şey normal.

                Bir de işin diğer kişiler ile çekilen fotoğrafları kapsayan yanı var. Mesela bizim hala kızıylan bir fotoğraf çekilmişiz ve ben bunu Facebook’a atıyorum. Fotoğraf yükleniyor vee Facebook şak diye hala kızını tanıyıp “etiketleyeyim mi üstad” diye soruyu soruyor. Bu seni de kıllandırmıyor mu? Facebook benim hala kızını nasıl bu kadar kolay tanıyor? Bu yüzü nerden biliyor?

Açıkçası uzun süredir merak ettiğim bir konuydu ve araştırmaya pek vakit bulamıyordum. Sonunda öğrendim ki Facebok bu yüz tanıma işini acayip önemsiyor. 

Hatta öyle ki yılda 60 milyon dolar yakın parayı bu işe harcıyor. Ayrıca geçenlerde de yeni yüz tanıma sistemi Deepface’i duyurmuş.

                 Deepface henüz Facebook sistemine entegre edilmedi lakin biraz daha eksik bir versiyonu hali hazırda Facebook’a bağlı ve şu anda çalışıyor. Sistemin çalışma prensibi ise anlamak açısından basit, uygulamak açısından zor şekilde işliyor. 

Facebook’a bir fotoğraf yüklediğinde sistem onu tamamen analiz edip dijital ortamda bir modellemesini çıkarıyor. Daha sonra bu modellemeyi kullanarak yüz hatlarının ölçüsünü çıkarıyor ki seni tanıyabilsin.

 

Tüm bu ayrışımları yaptıktan sonra da bu bilgileri veritabanına kaydediyor. Bu işlemi hepimize yaptığı için çok daha kolay bir şekilde arkadaşlarımıza da uygulayabiliyor. Ayrıca farkettiysen Facebook bir yüzü tanıyamadığı zaman “bu kim” diye sorar. 

Cevabını doğru verdiğinde de “öğrenebilen yapay zeka” bunu o kişinin yüz bilgilerine kaydederek saklar ki ileride tekrar kullanabilsin. Üstelik Deepface sayesinde sistemin yakalayacağı doğruluk oranı da %97 dolaylarında. Yani neredeyse bir insanınkiyle aynı!

              Peki Facebook’ta dönen dümen sadece bunula mı sınırlı? 

                Elbette hayır. Sevgili arkadaşım Mark’ın parayı ne kadar seven bir adam olduğunu biliyoruz. Facebook’un da en büyük gelir kaynağı reklamlar. 

E hal böyle olunca da Facebook reklam dünyasının en büyük ve en akıllı devi olmak istiyor. Bu nedenle fotoğraflarımızı, sohbetlerimizi, durum güncellemelerimizi, sevdiğimiz müzikleri, paylaştığımız görselleri, linkleri ve bilimum bilgiyi sürekli analiz edip reklamlara göre yorumluyor. Bu şekilde kişiye özel reklam uygulamasına olabildiğince yakınlaşıyor.

Peki buna karşı tepki koyulmuyor mu?

            Koyuluyor. Facebook’un elinde hayal edemeyeceğin kadar önemli veri var. Bu veri her amaçla kullanılabileceği için büyük kurumlar, kuruluşlar ve devletler tarafından sürekli izleniyor. 

Hatta söylenenlere göre ki büyük ihtimalle doğru bu bilgilerin büyük kısmı Amerikan devleti ile paylaşılıyor. Elbette bunun farkında olan insanlar var ve bu duruma göre haklarının kullanıp tepkilerini koyuyorlar. 

Bunun en güzel örneği de Avrupalılar. Mesela Irlanda Veri Koruma Komisyonu ve Hamburg Veri Koruma Otoritesi Facebook’tan yüz tanımlama programlarına ait tüm bilgileri Avrupa kullanıcıları için veri tabanından silmesini sağladı.

Hee bu arada paranoyakça gelebilir ama Facebook bile bunları yapabiliyorsa istihbarat birliklerinin neler yapabileceğini düşün derim.  

Sence otobüste, parkta gördüğün kameralar o kadar masum mu?  

Yoksa Person of Interest gerçek mi?