Teknoloji her geçen gün ilerlemekte, her geçen gün farklı suç türleri
ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda değişime ve gelişime en açık olan suçu
ise bilişim suçları oluşturmaktadır.
Bu nedenle bu suç türünün de ayrı
bir başlık altında incelenmesi gerekmektedir.
Globalleşen dünyada yeni
bir teknolojik gelişme bütün dünyaya yayılmaktadır. Bunun sonucunda da
ülkemizde de gelişen teknolojiye bağlı olarak yeni bilişim şuçları
ortaya çıkmaktadır.
Bilişim suçlarını oluşturan maddi vakıalara örnek olarak şunları verebiliriz.
Bilişim suçlarını oluşturan maddi vakıalara örnek olarak şunları verebiliriz.
1) Başkalarının adına e-mail göndererek özellikle ticari ve özel ilişkileri zedeleme.
2) Başkalarının adına web sayfası hazırlamak ve bu web sayfasının
tanıtımı amacıyla başkalarına e-mail ve mesaj göndermek ve bu mesajlarda
da mağdur olan şahsın telefon numaralarını vermek.
3) Kişisel bilgisayarlar yada kurumsal bilgisayarlara yetkisiz erişim ile bilgilerin çalınması ve karşılığında tehdit ederek maddi menfaat sağlanması
4) Şirketlere ait web sayfalarının alan adının izinsiz alınması ve bu alan adlarının karşılığında yüklü miktarlarda para talep etmek.
5) Özellikle Pornografik içerikli CD kopyalamak ve satmak.
6) Sahte evrak basmak
Suçların türünü yukarıda sayılmış olan maddi vakılar oluşturmaktadır. Suçu işleyebilmek için türlü yollar kullanılabilmekte, bunun ötesinde bu tür suçların işlenmesindeki asıl amaç eylemin sonucundaki menfaat olmaktadır.
3) Kişisel bilgisayarlar yada kurumsal bilgisayarlara yetkisiz erişim ile bilgilerin çalınması ve karşılığında tehdit ederek maddi menfaat sağlanması
4) Şirketlere ait web sayfalarının alan adının izinsiz alınması ve bu alan adlarının karşılığında yüklü miktarlarda para talep etmek.
5) Özellikle Pornografik içerikli CD kopyalamak ve satmak.
6) Sahte evrak basmak
Suçların türünü yukarıda sayılmış olan maddi vakılar oluşturmaktadır. Suçu işleyebilmek için türlü yollar kullanılabilmekte, bunun ötesinde bu tür suçların işlenmesindeki asıl amaç eylemin sonucundaki menfaat olmaktadır.
11.06.1999 tarihinde Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği
tarafından hazırlanan “Bilişim suçları” raporuna göre; suç çeşitleri
altıya ayrılmaktadır.
Bunlardan birincisi “Bilgisayar sistemlerine ve servislerine yetkisiz erişim ve dinleme” olarak tanımlanır. İkinci olarak
tanımlanan bilişim suçu “Bilgisayar sabotajı” dır.
Bir diğer suç kavramı
“Bilgisayar yoluyla dolandırıcılık” tır. Başka bir siber suç ise
“Bilgisayar yoluyla sahtecilik” kavramıdır.
Beşinci suç türü ise “Kanunla korunmuş bir yazılımın izinsiz kullanımı” şeklindedir. Son olarak
tanımlanan bilişim suçu ise “Diğer Suçlar” başlığı altında yasadışı yayınlar, pornografik yayınlar (Büyük ve Çocuk Pornografisi), hakaret ve sövme olarak değerlendirilmektedir.
[Computer Sabotage, Unauthorizied
Access, Computer Fraud, Child-terbiyesiz bişey yazdım Porn ] Buna benzer
yine Internet ortamında işlenen suçlarla mücadele etmek maksadıyla, 23
Kasım 2001 tarihinde Budapeşte’de imzaya açılan, Avrupa Ülkeleri ile
Kanada, Japonya, Güney Afrika ve ABD dahil 33 devlet tarafından
imzalandığı halde henüz Avrupa Birliği ile flört eden Türkiye’nin
imzalamamış olduğu; Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesine
göre; bilgisayar veri ve sistemlerinin gizliliğine, bütünlüğüne ve
kullanımına açık bulunmasına yönelik suçlar kapsamında hukuka ayıkırı
erişim,yasa dışı müdahale, verilere müdahale, sistemlere müdahale, cihazın
kötüye kullanımı fiilleri; bilgisayarla ilişkili suçlar çerçevesinde ise
sahtecilik, dolandırıcılık, telif haklarının ve benzeri hakların ihlaline
ilişkin fiiller ve içerikle ilişkili olarak çocuk pornografisine yönelik
fiiller, cezalandırma konuları arasında sayılmış; bu hususlarda ulusal ve
uluslar arası alanda gerekli etkin yaptırım ve işbirliğine ilişkin
düzenlemeler belirtilmiştir.
Avrupa devletlerinin bir çoğu (Almanya,
İtalya, Finlandiya, Avusturya, Yunanistan, İsveç, Danimarka, Norveç ve
Hollanda gibi) mevcut yasal hükümlere eklemeler yapmış; ABD, İngiltere
ve İrlanda gibi Anglosakson sistemine dahil bazı devletler ise bu
konularda özel düzenlemelere gitmişlerdir.
Türkiye’de son yıllarda bilgisayar kullanımının artması ve her sokak başında internet cafelerin kurulması sonucu sanal alemdeki suç oranları hızla artmaya başlamıştır. Hırsızlık, dolandırıcılık, soygun, terörizm, sabotaj ve kaçakçılık gibi pek çok suç dijital ortama taşınmıştır.
Türkiye’de son yıllarda bilgisayar kullanımının artması ve her sokak başında internet cafelerin kurulması sonucu sanal alemdeki suç oranları hızla artmaya başlamıştır. Hırsızlık, dolandırıcılık, soygun, terörizm, sabotaj ve kaçakçılık gibi pek çok suç dijital ortama taşınmıştır.
Türkiye’de işlenen bilişim suçları her geçen yıla göre yüzde 100 e yakın
bir artış göstermektedir. Bilgisayar kullanımının bu kadar artaması
nitelikli suçların hızla artmasına sebep olmuştur.
Türkiye’de Emniyet
Genel Müdürlüğü (EGM) Bilgi İşlem Daire Başkanlığı Bilişim Suçları
Araştırma Büro Amirliği bilişim suçlarının araşıtırılıp incelenmesinde
ve bilişim şuçlarına verilen önemde etkin olmuştur.
İstanbul,
Ankara, İzmir, Adana, Konya, Bursa, Malatya, Diyarbakır bilişim şuçlarının
en çok işlendiği iller olarak karşımıza çıkmaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü, il emniyet müdürlüklerindeki verileri alarak, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının haritasını çıkarmıştır.
Emniyet Genel Müdürlüğü, il emniyet müdürlüklerindeki verileri alarak, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının haritasını çıkarmıştır.
Takibi
şikayete bağlı suçlar, Interpol aracılığıyla intikal eden suçlar ve
polisin bizzat ilgilendiği suçlardan oluşmaktadır.
1998 yılında
Türkiye'de işlenen bilişim suç sayısı 5 iken, 1999'da bu sayı 15'e
yükselmiş. 2000 yılında 80'i bulan suç dosyasının sayısı, 2001 yılına
gelindiğinde 136'yı bulmuş.
Her geçen yılda artış göstererek
ilerlemiştir.
Elde edilen sonuçlar, Türkiye’deki bilgisayar suçlarının,
lisans haklarının ihlali, dolandırıcılık, sahtecilik, yasadışı yayınlar
ve bilgisayar sabotajı şeklinde geliştiğini göstermektedir.
Sanal
alemdeki dolandırıcılık suçlarının büyük bir kısmı kredi kartları
üzerinden yapılmaktadır. Değişik yöntemlerle ele geçirilen kredi kartı
numaralarıyla bilgisayar üzerinden alışveriş yapılması en yaygın yöntem
olmaktadır.
Otomatik para çekme makineleri olarak bilinen ATM
dolandırıcılığı ise kredi kartlarından sonra ikinci sırada yer
almaktadır.
Kredi kartlarının ATM cihazında sıkıştırılması, değişik
hilelerle şifrelerin öğrenilmesi veya kartların hırsızlık yoluyla elde
edilmesi suretiyle dolandırıcılık yapılmaktadır.
Evrak, para, Milli
Piyango bileti, kimlik kartları, sigorta poliçeleri, pasaportlar ve
yazarkasa fişlerinin sahteleri sahtecilik suçları da bu kapsamda
yapılmaktadır.
Lisans hakları ihlali içinde en yüksek oranı yüzde 82 ile filmlerin çoğaltılması oluşturmaktadır. Bilgisayar oyunları ve müzik CD’lerinin çoğaltılması da sanal alemin diğer lisans hakkı ihlalleridir.
Interpol verileri, yasadışı yayın suçları arasında ilk sıranın yüzde 40’la çocuk pornografisine ait olduğunu göstermektedir.
Lisans hakları ihlali içinde en yüksek oranı yüzde 82 ile filmlerin çoğaltılması oluşturmaktadır. Bilgisayar oyunları ve müzik CD’lerinin çoğaltılması da sanal alemin diğer lisans hakkı ihlalleridir.
Interpol verileri, yasadışı yayın suçları arasında ilk sıranın yüzde 40’la çocuk pornografisine ait olduğunu göstermektedir.
Genel anlamdaki
pornografik yayınların oranı da yüzde 25 Bunlar, daha çok internet kafe
gibi ortamlarda pornografik içeriklerin gösterimi ve CD’lerinin
satışından oluşmaktadır.
Terör içerikli web sayfaları hazırlanması
suretiyle işlenen suçların oranı ise yüzde 30 Şikayete bağlı suçlardan
kişilik haklarına saldırı ve hakaret ise yüzde 5 oranında işlenmektedir.
Türkiye’de Emniyet Teşkilatı'nda bilişim ile ilgili temel, 1982 yılında Bilgi İşlem Daire Başkanlığının kurulmasıyla atıldı.
Türkiye’de Emniyet Teşkilatı'nda bilişim ile ilgili temel, 1982 yılında Bilgi İşlem Daire Başkanlığının kurulmasıyla atıldı.
1997
yılında ise Bilişim Suçları Bürosu kuruldu. 2001 yılında bu büronun adı
İnternet ve Bilişim Suçları Şube Müdürlüğü olarak değiştirildi.
Bu
birimin dışında da diğer daire başkanlıkları altında Bilgi İşlem Şube
müdürlükleri kuruldu. Bu daireler kendi görev alanlarına giren konularda
bilişim suçları ile mücadele etmektedir.
Ayrıca merkez teşkilatı içinde
bir Bilgisayar Suçları ve Bilgi Güvenliği Kurulu ve Üst Kurul
oluşturulmuştur.
2001 yılında Kaçakçılık ve Organize Suçlar Daire
Başkanlığı ile Birleşmiş Milletler tarafından ortaklaşa kurulan TADOC
(Turkish Academy Against Drug and Organised Crime) bünyesinde de Bilişim
Suçları Araştırma Merkezi oluşturulmuştur.
Bu merkez faaliyetlerini
daha çok bu suçlar ile mücadelede, ilgili birimlere yön göstermek
amacıyla akademik destek niteliğinde çalışmalar yapmaktadır.
Bu merkezi
yapılanmanın yanında büyük illerde de bilgi işlem büroları kurulmuş ve
bu alanda karşılaşılan sorunlar ile ciddi anlamda mücadele etmeye
başlanmıştır.
Türkiye’de genel olarak, ülkemizde bilişim suçları denince akla iki olay gelmektedir:
Türkiye’de genel olarak, ülkemizde bilişim suçları denince akla iki olay gelmektedir:
Kredi kartları ve pornografik CD'ler başta olmak üzere
telif haklarının konusunu teşkil eden korsan CD'ler.
Bilişim suçlarına ilişkin olarak yapılan üçlü sınıflandırma gözönüne alınırsa bilgisayar aracılığıyla işlenen suçların ülkemizde daha yaygın olduğu görülmektedir.
Bilişim suçlarına ilişkin olarak yapılan üçlü sınıflandırma gözönüne alınırsa bilgisayar aracılığıyla işlenen suçların ülkemizde daha yaygın olduğu görülmektedir.
Ancak bilgisayar sistemleri aracılığıyla işlenen
suçların birçoğu takibe bağlı suçlardan olduğu için mağdurların şikayeti
olmadan resen ele alınmamaktadır.
Örneğin elektronik posta yoluyla
yapılan bir tehditte, tehdit edilen kişi veya kurum bunu polise
bildirmezse polisin bu olaydan haberdar olması ve işlem yapması mümkün
olmamaktadır.
Riptech'in yayınladığı rapora göre, siber saldırılar en fazla ABD'de olurken, Türkiye 6. sırada yer almaktadır.
Türkiye’de işlenen bilişim suçlarına ait oransal veriler ise şu şekildedir.
Lisans hakları ihlallerinin yüzdesi :
Riptech'in yayınladığı rapora göre, siber saldırılar en fazla ABD'de olurken, Türkiye 6. sırada yer almaktadır.
Türkiye’de işlenen bilişim suçlarına ait oransal veriler ise şu şekildedir.
Lisans hakları ihlallerinin yüzdesi :
% 4 müzik
% 14 oyun
% 82 film